13 Reasons Why (2017)

Serie

Zelfmoord is een beladen onderwerp. Zeker als de beweegredenen om tot die daad te komen minutieus uit de doeken worden gedaan, zoals gebeurt in de serie 13 Reasons Why. De titel slaat op de dertien personen die volgens Hannah Baker hebben bijgedragen aan haar zelfverkozen dood. Over elk van hen heeft ze een verhaal ingesproken op cassettebandjes, met het idee dat de ‘daders’ ze moeten beluisteren. Op die manier ontrolt zich het verhaal van een tiener die steeds weer met bedrog en teleurstellingen te maken krijgt.

Verbijsterd

De serie begint op het moment dat Clay Jensen de cassettes van Hannah in handen krijgt. Als hij de opzet van de boodschap begrijpt, is hij verbijsterd. Wat heeft hij gedaan? Als kijker heb je ook geen idee, want Clay is een eenling die geen vlieg kwaad doet. Wel wordt duidelijk dat hij verliefd was op Hannah en dat op nogal onbeholpen manier tot uiting bracht. Aanvankelijk wil Clay de tapes niet beluisteren, maar de geheimzinnige Tony drukt hem op het hart om dit wel te doen.

Terwijl Clay de cassettes beluistert zien we in flashbacks hoe Hannah als nieuweling haar weg probeert te vinden op de middelbare school Liberty High en hoe ze al snel het imago krijgt van een sletterige seksbom. Maar dat is pas het begin. De drama’s die ze beschrijft worden erger en erger. Naast de toenemende spanning en schuldgevoelens over zijn eigen rol, ontstaat bij Clay woede over wat anderen Hannah hebben aangedaan. Zij hebben de tapes al beluisterd en gaan schijnbaar achteloos verder met hun leven.

Twijfel

Met name de invalshoek vanuit de onzekere Clay maakt 13 Reasons Why een interessante serie. Hij worstelt niet alleen met het verhaal en het lot van Hannah, maar ook met zichzelf. De bescheiden Clay gaat op onderzoek uit en bijt zichtbaar van zich af. Daarmee zaait hij twijfel bij zijn lotgenoten die ook op de cassettes staan. Zijn alle verhalen van Hannah echt waar? En als dat zo is, blijven alle beschreven daden dan onbestraft? De spanning wordt meer en meer opgebouwd. Welke ellende over Hannah krijgen we nog meer voorgeschoteld? Wat doet dit drama met Clay en de andere betrokkenen?

Vooraf had ik gelezen dat er rondom het verschijnen van 13 Reasons Why de nodige commotie was ontstaan. Dat had met name betrekking op enkele heftige scènes, zoals het daadwerkelijk in beeld brengen van de zelfmoord van Hannah. Deze passage is later uit de serie verwijderd. Er is ook een boodschap toegevoegd, dat als je zelf problemen hebt, je absoluut om hulp moet vragen. Ik kan me bij de kritiek wel iets voorstellen. Voor jongeren in een vergelijkbare situaties als die van Hannah, kan deze serie erg confronterend zijn.

Verborgen leed

Ook als volwassene ben ik aan het denken gezet. Voordat ik er erg in had, keerde ik in gedachten terug naar mijn eigen periode op de middelbare school. Die was gelukkig lang niet zo heftig als in 13 Reasons Why, maar ik ben ook weleens gepest en op mijn beurt heb ik klasgenoten ook weleens afgewezen. De impact die dat heeft, daar sta je lang niet altijd bij stil. Voor mij is de boodschap van deze serie dan ook dat er in – en rondom – een school veel verborgen leed is. Meer dan je soms zou denken.

Het knappe van 13 Reasons Why, vind ik, is dat je in een achtbaan van emoties belandt. Het verhaal is natuurlijk intens verdrietig. Maar daarnaast is er veel geheimzinnigheid en spanning. Ook humor, hoe gek dat misschien ook klinkt. Dat alles bij elkaar maakt dat dit een van de betere series is die ik de afgelopen periode heb gezien. Kleine spoiler: de – jawel – dertien afleveringen worden afgesloten met enkele open eindjes. Er zijn dan ook nog twee vervolgseizoenen gemaakt.