Analyze This (1999)

Film

Altijd als ik in mijn geheugen graaf naar goede komediefilms, passeert automatisch Analyze This de revue. Is dat vanwege jeugdsentiment of is het gewoon écht een leuke film? Ik nam de proef op de som door de dvd weer eens uit de kast te pakken. Ook anno 2020 is mijn conclusie: het is gewoon een goede film. Origineel verhaal, goede cast, leuke grappen, geestige dialogen en ook nog eens een verrassend plot.

Paniekaanvallen

De hoofdrollen in Analyze This zijn weggelegd voor Robert De Niro en Billy Crystal. De Niro speelt Paul Vitti, een maffiabaas die last krijgt van paniekaanvallen. Als zijn omgeving in de gaten krijgt dat hij niet lekker in zijn vel zit, besluit Vitti psychiatrische hulp in te roepen. De keuze valt op dr. Ben Sobel (Crystal). Hoewel Sobel duidelijk maakt dat hij niet zit te wachten op een bekende maffiabaas als patiënt, kan van een weigering uiteraard geen sprake zijn. Dat deze psychiater – in tegenstelling tot veel van zijn volgelingen – wél een weerwoord durft te geven, spreekt Vitti aan.

Als Sobel instemt met een volgend consult, is het hek van de dam. Op de gekste momenten kloppen Vitti’s ondergeschikten bij Sobel aan, want maffiapraktijken beperken zich nu eenmaal niet tot kantoortijden of een consult. Daar komt bij dat het contact tussen de twee niet onopgemerkt blijft. Zowel Vitti’s concurrenten als de FBI vragen zich af wie die rare snuiter is, die schijnbaar vanuit het niets een belangrijke rol vervult. De hele situatie levert hilarische toestanden op, niet in de laatste plaats doordat Sobel op het punt staat om te gaan trouwen.

Uitstekend duo

De Niro en Crystal vormen een uitstekend duo in Analyze This. Door ook in komedies te schitteren, laat De Niro zien een zeer veelzijdig acteur te zijn. Toch viel me in deze film iets op dat hij minder goed beheerst: huilen. De huilbuien van Vitti zijn tenenkrommend slecht. Klein minpuntje dus. Crystal vind ik daarentegen verrassend goed. Ik had hem in mijn geheugen geparkeerd als een acteur die altijd net even te flauwe rollen speelde, maar als dr. Sobel raakt hij bij mij de juiste snaar. Ook Lisa Kudrow komt in haar bijrol als de aanstaande vrouw van Sobel goed uit de verf.

Het schrijven van deze recensie heeft me ook nog iets nieuws geleerd. Namelijk dat regisseur Harold Ramis eerder ook verantwoordelijk was voor de cultklassieker Groundhog Day en het scenario schreef voor Ghostbusters. Analyse This misstaat wat mij betreft niet in dat rijtje. Zo dacht het publiek er in 1999 ook over, want de film bleek een kaskraker. De (onvermijdelijke) opvolger Analyze That scoorde in 2002 heel wat minder goed. Ook die film behoort tot mijn dvd-collectie en zal ik vast nog weleens nader onder de loep nemen.