Lucia de B. (2014)

Film

Op het verkeerde moment op de verkeerde plaats. En dat dan diverse keren. Zo vaak, dat het eigenlijk geen toeval kan zijn. Ze is een seriemoordenaar! Dit is in een notendop hoe de zaak rondom Lucia de Berk is begonnen. De verpleegster kreeg in 2003 een levenslange gevangenisstraf en tbs. Ze zat ruim zes jaar vast, waarna ze alsnog werd vrijgesproken. Lucia de B. Is de verfilming van dit geruchtmakende verhaal.

Geen natuurlijke dood

In het begin van de film zien we de hartverscheurende dood van een baby’tje. Verpleegster Lucia maakt zich grote zorgen om het kindje, maar de dienstdoende arts is vooral geïrriteerd dat ze is opgeroepen terwijl ze een concert bezocht. In de nasleep komt naar voren dat het baby’tje geen natuurlijke dood zou zijn gestorven. Wat was de rol van zuster Lucia? Collega’s vinden haar maar raar. Bovendien blijkt ze al vaker betrokken te zijn geweest bij sterfgevallen.

Ziekenhuisdirecteur Van Hoensbroeck heeft zijn conclusie snel getrokken: statistisch gezien is het onmogelijk dat een verpleegster zo vaak bij sterfgevallen is betrokken. Hij brengt het nieuws in de openbaarheid, nog voordat het Openbaar Ministerie heeft besloten een strafzaak te beginnen. Vanaf dat moment is Lucia de Berk Lucia de B., een ex-prostituee bovendien. De nieuwe parketmedewerker Judith Jansen ziet in de zaak een mogelijkheid om zichzelf te bewijzen binnen het OM. Ze zoekt en vindt voor Lucia belastende aanwijzingen voor moord.

Klokkenluiders

Ondanks een veroordeling slaat bij Jansen de twijfel alsnog toe. Haar baas Ernestine Johansson wil daar niets van weten. Uiteindelijk besluit Jansen haar geweten boven haar carrière te plaatsen. Hierin wijkt de film af van de werkelijkheid. In het echt stond een groep klokkenluiders uit de medische en wetenschappelijke wereld aan de basis van de vrijlating van Lucia. Waarom dit in het filmscript is aangepast, is mij niet helemaal duidelijk. Waarschijnlijk om het verhaal iets spannender te maken.

Lucia de B. is het kijken waard omdat het een betekenisvolle geschiedenis belicht. De moraal: er kleven gevaren aan het gebruik van statistieken en kansberekening in de rechtspraak. De schade aan het leven van Lucia de Berk is onherstelbaar; ruim zes jaar onterecht gevangen gezeten en haar leven werd een mediaspektakel. In de film wordt aangestipt dat ze onder meer verdacht werd omdat ze spannende thrillers over moord in haar boekenkast had staan… Wat we niet zien maar in het echt wel is gebeurd: met terugwerkende kracht is onderzocht of ze óók de aanstichter was van de brand met dodelijke slachtoffers die haar gezin als klein meisje trof. Ergens misschien logisch als je gelooft dat ze een seriemoordenaar is, maar tegelijkertijd ook vrij bizar allemaal.

Simpele weergave

Het verhaal is dus indrukwekkend, voor de film Lucia de B. geldt dat wat mij betreft iets minder. Ik vond het vrij oppervlakkig. Een iets te simpele weergave van wat er echt is gebeurd. De nadruk ligt ook vooral op het falen van justitie, met een belachelijk slecht verhoor van Lucia en de halsstarrige aanklager Johansson. De hoofdrollen zijn voor Ariane Schluter (Lucia) en Sallie Harmsen (Judith Jansen), die ik eerlijk gezegd beiden nog niet kende. Schluter zet een mooie prestatie neer, inclusief Haagse tongval. Ook Barry Atsma, Fedja van Huêt en Annet Malherbe spelen mee.