The Experiment (2010)

Film

Zou jij jezelf in gevangenis laten opsluiten voor een flinke som geld? En welke dingen zou je dan wel en welke dingen zou je dan niet accepteren tijdens die vrijwillige gevangenschap? Om die kwestie draait het in The Experiment. Een groep mannen geeft zich op als proefpersoon voor een psychologisch experiment. Bij aankomst in een tot gevangenis omgevormd complex worden ze onderverdeeld in bewakers en gevangenen. Ze krijgen een aantal basisregels mee waar de complete groep zich twee weken lang aan moet houden. Slagen ze, dan krijgt ieder 14.000 dollar. Bij een misstap wordt het experiment beëindigd en kan iedereen naar zijn geld fluiten.

Geen geweld?

Het is niet moeilijk te voorspellen dat de situatie al snel uit de hand loopt. In het begin wordt er nog wat lacherig gedaan over het experiment, maar bij het eerste conflict weten de bewakers zich eigenlijk al geen raad meer. Ze moeten hun autoriteit laten gelden, maar mogen daar volgens de regels geen geweld bij gebruiken. In plaats van samen naar een bevredigende oplossing te zoeken, nemen sommige mannen op eigen houtje beslissingen. De twee groepen komen lijnrecht tegenover elkaar te staan. En dan blijken de regels ook nog eens minder strikt dan gedacht. Geld blijkt ook hier het slechtste in een mens naar boven te halen.

In de gelederen van de gevangenen werpt Travis (Adrien Brody) zich op als de meest opstandige. Aan de zijde van de bewakers trekt Barris (Forest Whitaker) de leiding naar zich toe. Die combinatie is interessant. Beide zijn goede acteurs, waarbij ik persoonlijk een groot fan ben van Whitaker. Ook in The Experiment speelt hij uitstekend. Barris maakt zijn entree als een brave burger die nog thuis woont bij zijn moeder, maar ontpopt zich tot een dominante sadist. Voor Whitaker is het geen probleem beide persoonlijkheden overtuigend neer te zetten.

Prison Break

The Experiment is een remake van het Duitse Das Experiment en gebaseerd op het Stanford-gevangenisexperiment uit 1971 door de psycholoog Philip Zimbardo. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat de verhaallijn erg dun is. Het is meer een actiefilm dan de psychologische thriller die je wellicht zou verwachten. Wie echter weet dat Paul Scheuring de regisseur is, zal minder verbaasd zijn. Hij is de bedenker van de serie Prison Break, die ook niet bepaald uitblinkt in diepgang. Overigens wel een goede serie, laat daar geen misverstand over bestaan. Ik vond The Experiment alleen net even te kort – de film duurt nog geen 90 minuten – en daardoor blijft het verhaal erg oppervlakkig.

Wat overblijft is een snelle snack die lekker wegkijkt op een avond waarop je het niet al te laat wilt maken. Als je dan in de dagen erna de wc een keer schoon moet maken, is de kans trouwens groot dat je Whitakers stem in je hoofd Toilet. Tooooilet hoort zeggen. En nee, ik geloof niet dat ik na het kijken van deze film snel zou meedoen aan een psychologisch experiment…