Master and Commander (2003)

Film

Wie kun je anno 2003 beter vragen voor de hoofdrol in een prestigieuze historische avonturenfilm dan Russell Crowe? Drie jaar eerder schitterde hij immers in Gladiator, waarvoor hij (terecht) diverse filmprijzen in de wacht sleepte. Aandacht en (kas)succes verzekerd, zou je zeggen. Dat moet ook regisseur Peter Weir hebben gedacht toen hij Crowe strikte voor de rol van kapitein Jack Aubrey in Master and Commander. Deze film werd inderdaad een succes en sleepte maar liefst tien Oscarnominaties in de wacht. Daarvan won het er overigens slechts twee; in de acht andere gevallen was de eer voor The Lord of the Rings: The Return of the King.

Einde van de wereld

De filmtitel luidt overigens voluit Master and Commander: The Far Side of the World. Hoewel een zeeslag centraal staat tussen Engelsen en Fransen, vindt deze plaats in de wateren rondom Zuid-Amerika. Begin 1800 – de tijd waarin dit verhaal speelt – was dat zo’n beetje het einde van de wereld. Kapitein Jack Aubrey (Crowe dus) heeft de opdracht gekregen om met zijn schip Surprise het Franse oorlogsvaartuig Acheron uit te schakelen. Dat is geen eenvoudige klus, want Acheron blijkt sterker en sneller. Kapitein Jack is echter een volhouder en hoopt – geheel in lijn met de naam van zijn schip – de Fransen door verrassing alsnog te verslaan.

De ruim twee uur durende film is méér dan alleen een tactisch spel tussen twee kapiteins. Op zijn eigen schip moet Jack de moraal hoog zien te houden en zijn leiderschap laten gelden. Een belangrijke rol is weggelegd voor dokter Stephen Maturin, vriend en tevens klankbord van de kapitein. De dokter heeft een eigen kijk op de marine en die staat soms haaks op de visie van Jack. Als de spanning oploopt, dreigt hun vriendschap een deuk op te lopen. Zeker als de dokter zijn gedroomde bezoek aan de Galapagoseilanden dreigt mis te lopen.

21 historische romans

Dat de vriendschap tussen kapitein en scheepsarts prominent naar voren komt in de ruim twee uur durende film, is geen toeval. De karakters Aubrey en Maturin staan namelijk centraal in 21 historische romans van Patrick O’Brian, waarop de film is gebaseerd. De Britse schrijver had veel kennis over de scheepvaart tijdens de napoleontische oorlogen. Het eerste boek verscheen in 1970, de laatste titel in 2004. O’Brian overleed overigens in 2000 en heeft de film dus nooit gezien.

Hoewel het verhaal vermakelijk is, drijft Master and Commander: The Far Side of the World op de spectaculaire beelden op zee. We zien achtervolgingen, stormen en gevechten, afgewisseld met mooie natuurbeelden op de Galapagoseilanden. Crowe vormt een goed duo met Paul Bettany, die de rol van Maturin speelt. Beiden waren eerder samen te zien in A Beautiful Mind (2001). Van de overige castleden is vooral de aanwezigheid van Billy Boyd opvallend. Hij is voornamelijk bekend door zijn rol als Pippin Took in The Lord of the Rings-trilogie, waarvan uitgerekend het derde deel baas boven baas bleek tijdens de Oscaruitreikingen…

Hoewel Master and Commander in zijn algemeenheid niet wordt beschouwd als evergreen zoals bijvoorbeeld Gladiator, behoort deze titel tot mijn favoriete avonturenfilms. Zo eentje die je gegarandeerd een heerlijke filmmiddag of –avond bezorgt.