The Last Dance (2020)

Documentaire/serie

Heb ik iets met basketbal? Nee, niet echt. Ik heb zelf weleens een balletje gegooid en een computerspel gespeeld, maar ik heb hoogstzelden een hele basketbalwedstrijd live van begin tot eind uitgekeken. Toch ken ik uiteraard Michael Jordan en zijn succesperiode bij de Chicago Bulls. De namen Scottie Pippen, Dennis Rodman en Steve Kerr zijn mij trouwens ook niet onbekend. Ik weet dat ze veel hebben gewonnen en dat Jordan uitgroeide uit tot een wereldwijd icoon, maar hoe dat allemaal precies is gegaan? Geen idee. Nu wel, na het zien van de fantastische documentaire The Last Dance.

Overdreven heldenepos?

The Last Dance gaat voor het merendeel over de carrière van Jordan. Medespelers, coaches, tegenstanders, journalisten en zelfs Bill Clinton en Barack Obama komen woorden tekort om dit fenomeen te prijzen. Met oude beelden en nieuwe interviews – ook met Jordan zelf – wordt uitgebreid teruggeblikt op zijn jeugd en jaren aan de top. Een overdreven heldenepos? Dat gevoel kreeg ik in het begin wel een beetje. Maar de cijfers en wedstrijdbeelden onderschrijven keer op keer zijn grootsheid. Bovendien worden ook kritische noten gekraakt. Met zijn enorme winnaarsmentaliteit was Jordan bijvoorbeeld niet de meest sympathieke ploeggenoot.

In de 10 afleveringen van elk 50 minuten gaat het niet alleen over Jordan. We zien ook portretten van de andere hoofdrolspelers Pippen, Rodman, Kerr en coach Phil Jackson. In de eerste afleveringen zien we hoe zij bijdroegen aan de succesperiode van de Chicago Bulls, een team dat voordien nauwelijks iets had gewonnen. We zien hoe het team groeit en bewondering oogst, maar ook de keerzijden worden belicht. Hoe het leiderschap binnen club en team bijvoorbeeld ten koste gaat van anderen. Hoe roem en commercie van invloed zijn op de sportieve prestaties en ook op het privéleven van Jordan.

Kwaad bloed

Het ankerpunt van de documentaire is het seizoen 1997/98, het laatste jaar waarin het succesteam bij elkaar was. Algemeen manager Jerry Krause had bij aanvang van het seizoen al verklaard dat Phil Jackson na afloop moest vertrekken, ongeacht de prestaties. Die uitspraak zette kwaad bloed bij de spelers. Jackson zelf zette de mededeling om in motivatie. Hij riep de spelers op een front te vormen en nog één keer alles eruit te halen tijdens deze Last Dance. In de documentaire wordt steeds vooruitgeblikt naar dit einde en vervolgens weer teruggeschakeld naar de gebeurtenissen die eraan voorafgingen.

Door het laatste seizoen centraal te stellen, zit er een mooie opbouw in de tien afleveringen. Meer dan bij een chronologische terugblik het geval zou zijn geweest, wordt een bepaald soort spanning opgeroepen. Het eergevoel en de onvrede spatten van het scherm af. De nieuwe interviews voegen ook echt iets toe, want met name de ster van de show neemt geen blad voor de mond. Zelfs ruim twintig jaar later kan Jordan zich nóg kwaad maken over de gebeurtenissen in 1997/98. Verder zijn de oude beelden goud waard. Uiteraard die van de wedstrijden, maar ook de beelden die destijds achter de schermen zijn gemaakt.

Indrukwekkend geheel

The Last Dance is een prachtig historisch document geworden. De documentaire is niet alleen een terugblik naar een van de grootste sportteams ooit, maar laat ook zien waar het in topsport om draait. Wat er voor nodig is om bij de besten te horen. Welke krachten er loskomen als je eenmaal aan die top bent en wat dat met je doet als mens. Hoewel ik na de eerste twee afleveringen nog even twijfelde of dit het wel helemaal was voor mij, kan ik niet anders concluderen dan dat het een indrukwekkend geheel is. Een must-see voor sportliefhebbers.