The Truman Show (1998)

Film

Van de films uit mijn jonge jaren is The Truman Show er eentje die blijvende indruk heeft gemaakt. Jim Carrey was in zijn hoogtijdagen. In de jaren ervoor was hij te zien in The Cable Guy en Liar Liar. Voor zijn rol in The Truman Show werd hij bekroond met een Golden Globe, zoals hij er 1999 nóg een zou krijgen na Man On The Moon. Het was het bewijs dat Carrey meer was dan de flauwe grappenmaker uit Ace Ventura: Pet Detective. Maar The Truman Show draait niet alleen om Carrey. De film was als parodie op reality-televisie zijn tijd ver vooruit.

Groot filmdecor

Truman Burbank is een wat suffige verzekeringsagent in een stadje dat Seahaven heet. Wat hij niet weet is dat hij de hoofdpersoon is in zijn eigen reallifesoap: The Truman Show. Miljoenen mensen over de hele wereld volgen dagelijks al zijn verrichtingen. Seahaven is in werkelijkheid een heel groot filmdecor. Alle andere inwoners zijn acteurs, zelfs zijn vrouw Meryl. En in de regiekamer kunnen ze sturen wat Truman gaat meemaken. In het verleden is hij bijvoorbeeld bang voor water gemaakt, zodat hij niet probeert om van het eiland af te komen waarop Seahaven is gevestigd.

Een reeks aan onverwachte gebeurtenissen maakt echter dat Truman een vermoeden krijgt dat er iets niet klopt. Betekent dit het einde van The Truman Show? Geestelijk vader en regisseur Christof wil dat uiteraard voorkomen, want na 30 jaar haalt de show nog steeds hoge kijkcijfers. Er zijn echter ook steeds meer mensen die vinden dat het tijd wordt dat Truman de waarheid leert kennen. Een van hen is een vrouw die Truman kent als Sylvia, een figurante in de show waar hij verliefd op werd. Hoewel hij (volgens het script) trouwde met Meryl is Sylvia nooit uit zijn gedachten verdwenen.

Voorloper

The Truman Show is dan weliswaar fictie, maar er werden voor die tijd morele grenzen verkend over reality-tv. Deze film was echt wel een voorloper en misschien ook wel een inspiratiebron dat het nog veel gekker kon. Om een indruk te geven: de eerste editie van het baanbrekende programma Big Brother verscheen pas een jaar later. En ondanks wat we daarna nog allemaal gezien hebben, heeft The Truman Show de tand des tijds doorstaan. Het blijft een bizar verhaal dat één persoon niet doorheeft dat hij door een compleet stadje in de maling wordt genomen.

Grappig aan het terugkijken van dit soort klassiekers is dat je ineens acteurs herkent die destijds compleet nieuw voor je waren. Neem Laura Linney, die ik kortgeleden in de vier seizoenen tellende serie Ozark zag. Nooit geweten dat zij een rol – ze speelt Meryl – in The Truman Show had. Ed Harris (Christof) en Natascha McElhone (Sylvia) waren toen voor mij wel al bekende namen. McElhone zag ik later nog in de series Californication en Designated Survivor.

Fiji

Maar goed, The Truman Show draait natuurlijk voor het grootste deel om Jim Carrey. Hij zet Truman geloofwaardig neer als naïeve, klunzige en wereldvreemde verzekeringsagent. Dat doet hij vooral door goed te acteren. De grappen zijn voor het merendeel eigenlijk best subtiel. Zo is het bijvoorbeeld zowel hilarisch als tragisch dat Truman naar de Fiji-eilanden wil, omdat hem is wijsgemaakt dat Sylvia daarheen is geëmigreerd. Het zit allemaal knap in elkaar. Ook de omgang met sluikreclame is briljant.

Al moet ik eerlijk bekennen dat ik deze film in mijn geheugen misschien iets beter heb gemaakt, dan dat-ie in werkelijkheid is. Of anders gezegd: ik vond ‘m eigenlijk iets minder goed dan ik me herinnerde. Van tevoren was ik overtuigd dat deze herwaardering een 4-sterrenfilm zou opleveren, maar ik blijf toch steken op een krappe 3,5. Het is en blijft een leuke film, maar ik vond het verhaal op een of andere manier toch iets te weinig inhoud hebben. Voor alle diehard fans van The Truman Show die het daar niet mee eens zijn: het is maar een mening, hè.